Mijn zoontje van 12 somde in de presentatie bij zijn spreekbeurt over wonen op Mars zijn verhaal op de derde slide op met een bullet. ‘Zoals ik al zei’, stond er.
- Zoals ik al zei
Ik moest lachen toen ik het zag. Wat een manier om met een slide je verhaal te ondersteunen.
Letterlijk heel logisch
Eigenlijk heel logisch, die bullet. Het is maar net hoe je denkt over het nut van bullets in presentaties. Zijn ze er om je verhaal te ondersteunen? Of zijn bullets – zoals mijn zoontje heeft geconcludeerd – gewoon onderdeel van de ongeschreven regels van een spreekbeurt?
Als alle spreekbeurten bullets hebben, dan zal het wel zo horen. Dus volg je maar gewoon het stramien van al die andere spreekbeurten. Soms zijn regels ongeschreven en dat is het lastigste. Want dan moet je ze zelf destilleren. Dat blijkt nou precies een van de problemen die kinderen (en volwassenen?) met autisme hebben.
Heel lang wisten wij niet wat er aan de hand was met hem. Ik wist niet waarom ik zo’n slechte moeder was. Waarom ik mijn kind zo slecht begreep en alles altijd moeilijk was. Tot we de hulp vonden die we nodig hadden.
Bolletjes in plaats van blokjes
De fantastische mensen van Jeugdzorg, waar we een paar jaar geleden na vele omwegen belandden, legden het ons uit: hij heeft geen bolletjesbrein, maar een blokjesbrein.
Bolletjesbreinen zijn schakelbreinen. Ze schakelen makkelijk van het een naar het ander. Stel, je ging net thee zetten. Je plan was om daarna lekker met die thee voor de TV te gaan zitten. Maar dan gaat de deurbel. Het is je vriendin, met haar hond. Of je zin hebt in een wandeling? Goed idee, denk je. Dus doe je het gewoon. Je bolletjesbrein schakelt van thee en TV naar wandelen met Coco. No problem.
Dat is voor blokjesbreinen heel anders.
Blokjesbreinen vinden het heel irritant, zo’n plotselinge koersverandering. Uit ervaring kan ik vertellen dat blokjesbreinen de neiging hebben om die deurbel te negeren. Komt het toch tot een confrontatie, dan wordt het lastig. In het gunstigste geval kunnen ze gewoon ‘nee’ zeggen en de deur dicht doen. In het ergste geval leidt de vraag tot paniek en irritatie. De blokjes stonden netjes opgelijnd in een logische reeks: naar de keuken, thee zetten, thee mee naar de woonkamer, TV kijken. Als er een tussenuit valt, valt de rest ook om.
Hetzelfde gaat op als je lekker zit te gamen en je moet stoppen omdat je game-uur voorbij is en je kunt niet afmaken waar je mee bezig bent. Of als de yoghurt die je iedere ochtend met je Cheerios eet die dag op is (of je kunt je bakje niet precies tot de rand vullen zoals je gewend bent). Of als de Nutella op is en je daarom de boterham met Nutella die je altijd eet als je uit school komt niet kunt eten.
Huisgenoten van blokjesbreinen
Dat onvermogen om af te wijken van het plan en om te gaan met veranderingen, dat is een groot nadeel voor bolletjesbreinhuisgenoten van blokjesbreinen. Maar er zijn ook heel veel leuke dingen.
Als je als bolletjesbrein het geluk hebt om iemand met zo’n blokjesbrein in je omgeving te hebben, word je continu verrast. Niet alleen door het oog voor detail, de feilloze antenne voor mensen die onzin verkopen, en de creativiteit. Maar ook gewoon door hoe blokjesbreinen naar de wereld kijken.
Want als je weinig gevoel hebt voor al het ingewikkelde gedoe, het gedoe van impressies, aannames, sociale conventies en subtext, dan is de wereld totaal anders. Het maakt de wereld ongelofelijk gecompliceerd, maar ook kleurrijker en creatiever.
Zo’n brein concludeert dat als alle kinderen bullets gebruiken dat kennelijk de regel is van een spreektbeurt. Als de juf kostte wat het kost bullets wil, prima, dan doen we dat. Zelfs al zien we het nu totaal niet. Whatever.
Vandaar dat mijn eigen kleine blokjesbrein de spreekbeurt opsomt met een bullet die alles zegt:
- Zoals ik al zei
Het is Wereldautismedag. Heel veel mensen denken dat ze weten wat het is, autisme. Als ooit nog iemand tegen me zegt ‘We zijn allemaal wel een beetje autistisch’, ga ik gillen. Of als er nog een keer iemand begint over Rain Man. Of als nog eens iemand zegt ‘Ik kan mensen als jouw zoon wel gebruiken in mijn bedrijf, want hij vindt repetitief werk niet erg.’ (hij moest eens weten hoe waanzinnig creatief dat mannetje van mij is). Ik ben zelf niet autistisch, dus in die zin heb ik ook geen ervaring. Maar ik leef met iemand die autistisch is. Ik probeer het leven van iemand die autistischis te helpen bouwen. Mijn eigen gedrag aan te passen om dat leven makkelijker te maken. En ik mag iedere dag genieten van het unieke perspectief dat dat blokjesbrein in mijn leven bracht.
- Vroeger - 14 januari 2025
- Bergen werk - 13 januari 2025
- Radertje - 12 januari 2025
Peet zegt
<3 Liefde! Voor blokjesbreinen, bolletjesbreinen en übercreatieve manieren van omgaan met een presentatie. Wat nou 'hoe het hoort'? Wat heb je dit prachtig verwoord Elja, dankjewel.
Elja Daae zegt
🙂 Ik weet dat jij creativiteit kunt waarderen! En hij is de creatiefste denker die ik ken. Juist dat hij niet over gebaande paden maakt en dingen anders bekijkt, is zo verfrissend en anders.